Hz. İbrahim (as)'ın güzel ahlakı, Allah'a imanındaki samimiyeti, tevekkülü gibi, itaatindeki derinlik,

gösterdiği sadakat ve kararlılık Kur'an ayetlerinde övgüyle anlatılır. Kuşkusuz bu güzel özellikler her

müminin sahip olması gereken üstün ahlak özellikleridir.

 

 

İyilik yaparak kendini Allah'a teslim eden ve hanif (tevhidi) olan İbrahim'in dinine uyandan daha

güzel din'li kimdir? Allah, İbrahim'i dost edinmiştir. (Nisa Suresi, 125) ayetiyle, Allah'ın dost edindiğini

bildirdiği peygamberi Hz. İbrahim(as) oldukça zorlu bir imtihan yaşar. Gördüğü rüya üzerine oğlunu

kurban edecektir. Rüyasını hiç tevil etmez, oğluna duyduğu sevgiye rağmen emrolunduğuna itaat

eder. Kur'an'daki kıssada, Hz. İbrahim(as) ve oğlu Hz. İsmail'in başından geçen imtihan, şu şekilde

bildirilir:

 

Biz de onu halim bir çocukla müjdeledik. Böylece (çocuk) onun yanında koşabilecek çağa erişince

(İbrahim ona): "Oğlum" dedi. "Gerçekten ben seni rüyamda boğazlıyorken gördüm. Bir bak, sen

ne düşünüyorsun." (Oğlu İsmail) Dedi ki: "Babacığım, emrolunduğun şeyi yap. İnşallah, beni

sabredenlerden bulacaksın." Sonunda ikisi de (Allah'ın emrine ve takdirine) teslim olup (babası,

İsmail'i kurban etmek için) onu alnı üzerine yatırdı. Biz ona: "Ey İbrahim" diye seslendik. "Gerçekten

sen, rüyayı doğruladın. Şüphesiz Biz, ihsanda bulunanları böyle ödüllendiririz." Doğrusu bu, apaçık bir

imtihandı. Ve ona büyük bir kurbanı fidye olarak verdik. (Saffat Suresi, 101-107)

 

Yüce Allah yukarıdaki ayetlerde Hz. İbrahim(as)'ın nasıl bir imtihan yaşadığını bizlere aktarır. İslam

alimleri de bu ayetleri genelde benzer şekilde tefsir ederler. Örneğin Elmalılı Hamdi Yazır, Kur'an-ı

Kerim tefsirinde, Hz. İbrahim'in rüyasında gördüklerinin bir vahiy olduğunu yazar.

 

 

İlk Kurban

 

Kurban, Allah'a yakınlaşmak için sahip olduklarını kurban etmektir. Dünyaya yakınlaşmak için yığıp

biriktirdiklerine kurban olmak değildir. Bu gerçeğe insanlık tarihinin ilk kurban olayında dikkat çekilir.

Hz. Adem(as)'ın iki oğlu Allah'a birer kurban sunarlar. Ancak birininki kabul edilirken, diğerinin kurbanı

kabul edilmez. Rivayetlere göre kabul edilmeme nedeni işte bu dünyaya bağlılıktır. En iyisine kendisi

sahip olma hırsıyla, en kötüsünü Allah'a sunma yanılgısıdır. Kur'an ayetlerinde bu olay şöyle anlatılır:

 

“Onlara Adem'in iki oğlunun gerçek olan haberini oku: Onlar (Allah'a) yaklaştıracak birer kurban

sunmuşlardı. Onlardan birininki kabul edilmiş, diğerininki kabul edilmemişti. (Kurbanı kabul edilmeyen)

Demişti ki: "Seni mutlaka öldüreceğim." (Öbürü de:) "Allah, ancak korkup-sakınanlardan kabul eder.

Eğer beni öldürmek için elini bana uzatacak olursan, ben seni öldürmek için elimi sana uzatacak

değilim. Çünkü ben, alemlerin Rabbi olan Allah'tan korkarım...” (Maide Suresi, 27–28)

 

Hz. Adem(as)'ın iki oğlu arasında yaşanan olayda, kıskançlık ve haset duygularının insanı nasıl

şeytanın bataklığına sürükleyebileceği açıktır. Oysa onlardan birinin kurbanının kabul edilmesi ve

 

diğerininkinin kabul edilmemesi sınama amacıyla yaratılmış, hikmet ve hayır içeren olaylardır. Ancak

devreye giren şeytan, kurbanı kabul edilmeyen kardeşi kışkırtmış, o da kapıldığı kıskançlık yüzünden,

kardeşi kendisini uyardığı halde onu öldürmüştür.

 

 

Kur'an bize, tüm peygamber, resul ve onlarla birlikte olan müminlerin son derece zorlu olaylarla

karşılaştıklarını, zahiren oldukça ‘kötü' durumlarda kaldıklarını haber verir. Ancak, müminler

yaşadıkları tüm zorluk zamanlarında son derece güvenli ve rahattırlar. Çünkü Allah her olayı, inanan

kulları için hayır ve hikmetle yaratır. Müminler, Rabb'lerinin izlettiği bir görüntünün, kesinlikle hayır

içerdiğini ve hikmetle yaratıldığını bilirler. Allah, müminin karşısına bir olay çıkarıyorsa, onda kesinlikle

bir hayır vardır; o kötü gibi de görünse hayra dönüşecektir.

 

Rabb'imiz ayrıca, müminleri yardımsız bırakmaz, onlara kaldıramayacakları bir zorluk yüklemez ve

çektikleri sıkıntıların karşılığında ahirette mutlaka ödüllendirir. Kur'an'da birçok ayette Allah'a güven ve

teslimiyet üzerinde durulur.

 

 

Allah'a bir olarak iman etmek, koşulsuz bir bağlılık ve teslimiyet, imani olgunluğa erişmiş müminlerin

önemli bir özelliğidir. Bu olgunluğu kazanmış mümin, Yüce Allah'ın hiçbir şeye ihtiyacı olmadığının,

kendisinin O'na muhtaç olduğunun, her işin bir kader dahilinde ve özel bir hikmetle yaratıldığının

bilincinde olarak, bedenini ve ruhunu Allah'a emanet eder.

 

Kur'an'da, “Onların etleri ve kanları kesin olarak Allah'a ulaşmaz, ancak O'na sizden takva ulaşır. İşte

böyle, onlara sizin için boyun eğdirmiştir; O'nun size hidayet vermesine karşılık Allah'ı tekbir etmeniz

için. Güzellikte bulunanlara müjde ver. (Hacc Suresi, 36-37) buyrulur ve Allah'a ulaşanın, kurbanın eti

ve kanı olmadığı haber verilir. Kesilen kurban ölür ancak Allah'a ulaşan takva hep diridir.

 

 

Kurban; iman, takva, itaat ve teslimiyet imtihanıdır. Kurban kesme, et gereksinimi nedeniyle hayvan

kesme değil, bir tür manevi adanıştır. İsmail'i aşkla Allah'a adayacak İbrahim olabileceğimizi kanıtlama

imtihanıdır…